Tội phạm hình sự thời hội nhập quốc tế!
QPTĐ-Tại phiên tòa phúc thẩm (6/2025), đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đề nghị giảm nhẹ hình phạt đối với 25 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn FLC về tội: “Thao túng thị trường chứng khoán”, “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Theo đó bị cáo Trịnh Văn Quyết (cựu Chủ tịch FLC) 7-8 năm tù và 4 tỉ đồng (giảm 13-14 năm, so với án sơ thẩm 21 năm tù); bị cáo Trịnh Thị Minh Huế (em gái Quyết, cán bộ Ban Kế hoạch FLC) 9-10 năm tù và 3,5 tỉ đồng (án sơ thẩm là 14 năm tù); bị cáo Trịnh Thị Thúy Nga (em gái Quyết, Phó Tổng giám đốc Công ty BOS) 3 năm tù và 3 tỉ đồng (án sơ thẩm 8 năm tù); Hương Trần Kiều Dung (Phó Tổng giám đốc FLC) 3,5-4 năm tù và 3 tỉ đồng (án sơ thẩm 6,5 năm tù).
Viện Kiểm sát cho rằng, diễn biến vụ án có tình tiết mới; bị cáo Quyết và gia đình các bị cáo không chỉ khắc phục đủ 2.500 tỉ đồng chiếm đoạt mà còn nộp thừa 22 tỉ đồng trước ngày tòa tuyên án. Đó là cơ sở để áp dụng Điều 211 Bộ luật Hình sự về tội: “Thao túng thị trường chứng khoán” có 2 loại hình phạt chính là phạt tiền và phạt tù nên có thể áp dụng phạt tiền thay vì phạt tù đối với tội phạm kinh tế; hơn nữa bị cáo Quyết mắc nhiều bệnh lý, có nguy cơ tử vong rất cao.
Đề xuất của đại diện Viện Kiểm sát tại phiên tòa này vấp phải những ý kiến trái chiều nhưng đa phần ủng hộ xu thế mới, có tính nhân văn cao, đúng luật, nhất là sự vận dụng kịp thời Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước, cho phép các doanh nghiệp, doanh nhân được chủ động khắc phục sai phạm, thiệt hại.
Câu chuyện về loại án dạng này đã có tiền lệ. Đỗ Anh Dũng (Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh) được giảm 1 năm tù, hưởng đặc xá năm 2025 sau khi khắc phục hơn 8.500 tỉ đồng chiếm đoạt của 6.630 nhà đầu tư. Cựu Bộ trưởng Thông tin-Truyền thông Nguyễn Bắc Son (vụ án Mobifone) nhận án Chung thân thay cho Tử hình, buộc phải nộp lại 3 triệu USD nhận hối lộ. Trong vụ án “chuyến bay giải cứu”, bị cáo Phạm Trung Kiên (cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) nộp đủ 42,6 tỉ đồng chiếm đoạt để thoát án Tử hình; bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng Điều tra, Bộ Công an) hết đường ngoan cố, phải nhả ra 18,8 tỉ đồng để được hưởng án Chung thân. Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát-tử tù Trương Mỹ Lan vừa đề xuất giải pháp khắc phục 930.000 tỉ đồng đã chiếm đoạt, mong thoát án tử…vv.
Tại Kỳ họp thứ 9 (đợt 2, tháng 6 này), Quốc hội đang thảo luận sôi nổi về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; dự án Luật sử đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự thể hiện trong Tờ trình của Chính phủ, nhất là các nội dung liên quan đến thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt tử hình với nhóm tội phạm: Tội phạm kinh tế, tội phạm tham nhũng, tội phạm buôn lậu, tội phạm gian lận thương mại, tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm môi trường, tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả, tội phạm vận chuyển trái phép chất ma túy.
Quan thảo luận, nhiều đại biểu cho rằng, thực tiễn trong yêu cầu hợp tác quốc tế về đấu tranh phòng, chống tội phạm về nhận hối lộ, tham ô tài sản, vận chuyển trái phép ma túy, nhiều nước đã yêu cầu Việt Nam cam kết không áp dụng hình phạt Tử hình hoặc tuyên nhưng không thi hành án đối với những vụ án về tham nhũng, chức vụ và ma túy, áp dụng bằng hình phạt tù Chung thân nhưng không được xét giảm án. Việc mở rộng đối tượng không thi hành án Tử hình, vừa thể hiện hóa quan điểm của Đảng, vừa thể hiện tính nhân đạo, nhân văn, cho phép cá nhân, tổ chức vi phạm ngã ở đâu, được đứng dậy ở đó; những vi phạm về kinh tế phải được bồi thường bằng kinh tế.
MINH NGỌC
