Đại tướng Khamtay Siphandone - Người đồng chí thân thiết của nhân dân Việt Nam
QPTĐ-Đồng chí Khamtay Siphandone, nguyên Chủ tịch Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, nguyên Chủ tịch nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào từ trần vào hồi 10 giờ 30 phút ngày 2/4/2025, đồng chí mất đi không chỉ là một tổn thất to lớn đối với Đảng, Nhà nước, Quân đội, nhân dân Lào, mà từ nay, Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam cũng mất đi một người bạn lớn, người đồng chí anh em vô cùng thân thiết, người có vai trò quan trọng trong việc vun đắp, thắt chặt mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Lào-Việt Nam.
Trưởng thành từ trong phong trào cách mạng
Đồng chí Khamtay Siphandone thuộc thế hệ lãnh đạo tiền bối đầu tiên của Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, là một nhà yêu nước, nhà cách mạng mẫu mực và nhà lãnh đạo xuất sắc của Lào. Đồng chí Khamtay Siphandone sinh ngày 8/2/1924 trong một gia đình thuần nông, có truyền thống đấu tranh chống thực dân Pháp và phong kiến tại tỉnh Champasak của Lào ngày nay, đồng chí Khamtay Siphandone đã tham gia phong trào của viên chức, thanh niên, sinh viên, thành lập hội thể thao để hoạt động đấu tranh chống thực dân Pháp theo hình thức hợp pháp và bí mật ngay từ năm 1946. Bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời và cũng là điểm khởi đầu cho cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của đồng chí Khamtay Siphandone, là vào năm 1947, khi đồng chí tìm cách liên lạc để tham gia lực lượng của Mặt trận Lào Issara trong bối cảnh không thể tiếp tục tiến hành đấu tranh chống Pháp theo hình thức hợp pháp và bí mật nữa. Mang trong mình lòng yêu nước nồng nàn, ý chí đấu tranh cách mạng kiên cường, bất khuất, những năm sau đó, đồng chí Khamtay Siphandone đã cống hiến trí tuệ và sức lực cho sự nghiệp cách mạng của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, vì sự nghiệp giải phóng đất nước, vì độc lập, tự do, cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân Lào. Đồng chí luôn kề vai sát cánh cùng Chủ tịch Kaysone Phomvihane, Chủ tịch Souphanouvong và các nhà lãnh đạo khác tổ chức lãnh đạo, đưa phong trào cách mạng của Lào ngày một trưởng thành và phát triển, hoàn thành thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, khai sinh ra nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào vào ngày 2/12/1975, viết nên trang sử huy hoàng nhất, rực rỡ nhất của nhân dân Lào, đưa đất nước Lào bước vào kỷ nguyên mới tươi sáng, đó là kỷ nguyên nhân dân Lào thực sự trở thành người làm chủ vận mệnh của mình, làm chủ hoàn toàn đất nước độc lập, tự do, tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Trong suốt sự nghiệp cách mạng vẻ vang của mình, đồng chí Khamtay Siphandone luôn nhận được sự tin yêu của tập thể lãnh đạo, cũng như cán bộ, chiến sĩ và nhân dân Lào. Đồng chí đã được giao nhiều trọng trách quan trọng, từ đại biểu Chính phủ Lào Issara khu vực Nam Lào, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến khu vực Trung Lào, Ủy viên Trung ương Mặt trận Lào Issara và Mặt trận Lào yêu nước, cho đến Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Thủ tướng rồi trở thành Chủ tịch Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Trên cương vị người lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước Lào, đồng chí Khamtay Siphandone đã phát huy tinh thần chủ động và trách nhiệm cao nhất đối với trọng trách được giao, chỉ đạo việc nghiên cứu lý luận của Đảng, tầm nhìn, chiến lược, đường lối, chính sách phát triển đất nước trong dài hạn và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội trong từng giai đoạn phù hợp với điều kiện mới. Nổi bật là xác định cơ cấu kinh tế; phân cấp quản lý theo ngành; nghị quyết về phát triển nguồn nhân lực; nghị quyết về xây dựng cơ sở chính trị và phát triển nông thôn toàn diện; chỉ thị về chuyển đổi tỉnh trở thành đơn vị chiến lược, chuyển huyện thành đơn vị kế hoạch-tài chính, chuyển bản thành đơn vị tổ chức thực hiện; nghị quyết về công tác văn hóa trong thời kỳ mới, đã góp phần đưa đất nước Lào phát triển bền vững, tốt đẹp như ngày nay.
Đóng góp quan trọng trong quan hệ hữu nghị đặc biệt Lào-Việt Nam
Trong suốt quá trình hoạt động cách mạng và trên cương vị lãnh đạo, đồng chí Khamtay Siphandone đã có những đóng góp góp phần quan trọng vào việc duy trì và phát triển quan hệ đối tác toàn diện giữa hai dân tộc Việt Nam-Lào. Cụ thể, từ những ngày đầu tham gia hoạt động cách mạng, đồng chí Khamtay Siphandone đã có mối quan hệ chặt chẽ với phong trào giải phóng Việt Nam. Năm 1947, đồng chí Khamtay Siphandone là người đầu tiên thay mặt Chính phủ Lào kháng chiến gặp đồng chí Phạm Văn Đồng, đại biểu thường trực Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại miền Nam Việt Nam ở tỉnh Quảng Ngãi, để trao đổi về việc cùng phối hợp liên minh chiến đấu giữa Lào và Việt Nam, đặc biệt là việc đưa bộ đội tình nguyện Việt Nam sang phối hợp với quân kháng chiến Lào trong hoạt động, xây dựng lực lượng, giúp đội quân kháng chiến Lào, sau này là Quân đội nhân dân Lào ngày càng trưởng thành, phát triển và vững mạnh.
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, đồng chí Khamtay Siphandone giữ vai trò chỉ huy Quân đội nhân dân Lào, phối hợp chặt chẽ với Quân đội nhân dân Việt Nam trong nhiều chiến dịch quan trọng. Cuối năm 1953, thông qua phối hợp giữa lực lượng kháng chiến Lào và Việt Nam, trong chiến dịch Trung Lào đồng chí Khamtay Siphandone được cử làm Tư lệnh chiến dịch này. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đồng chí Khamtay Siphandone tiếp tục chỉ đạo Quân đội nhân dân Lào phối hợp với Quân đội nhân dân Việt Nam, tổ chức các chiến dịch phối hợp, nhằm cắt đứt tuyến tiếp viện của địch. Đồng chí cùng các lãnh đạo Lào tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam sử dụng tuyến đường Trường Sơn, tuyến đường huyết mạch vận chuyển quân nhu, lương thực, chi viện sức người, sức của từ hậu phương lớn miền Bắc chi viện cho chiến trường miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta. Trong giai đoạn kháng chiến, cứu quốc, đồng chí Khamtay Siphandone đã cùng chia ngọt sẻ bùi, kề vai sát cánh với các chuyên gia quân sự và bộ đội tình nguyện Việt Nam trong nhiều trận đánh ở nhiều chiến trường khác nhau, góp phần cho chiến thắng vẻ vang của hai dân tộc trong cuộc chiến chống kẻ thù chung. Trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, đồng chí Khamtay Siphandone luôn hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau. Một trong những dấu mốc quan trọng nhất là việc ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam-Lào năm 1977. Đây là nền tảng pháp lý quan trọng để hai nước thúc đẩy quan hệ trên nhiều lĩnh vực. Đồng chí Khamtay Siphandone luôn nhấn mạnh sự cần thiết của việc hợp tác toàn diện giữa hai quốc gia, không chỉ trong lĩnh vực chính trị mà còn cả kinh tế, an ninh, quốc phòng. Khi đề cập đến nhiệm vụ quốc phòng, an ninh của quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào, đồng chí Khamtay Siphandone luôn khẳng định: “Tình đoàn kết đặc biệt, sự hợp tác toàn diện và liên minh chiến đấu Lào-Việt Nam vẫn là một nhân tố cơ bản quyết định thắng lợi của cách mạng hai nước cũng như của mỗi nước. Quân đội và nhân dân Lào luôn giữ gìn và phát huy mối quan hệ vững bền đó và coi đây là vấn đề sống còn của hai nước”.
Đồng chí Khamtay Siphandone cũng là một trong những lãnh đạo Lào luôn có quan hệ gần gũi, gắn bó với các nhà lãnh đạo Việt Nam ở mọi thời kỳ. Cùng với Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kaysone Phomvihane, Chủ tịch Souphanouvong, đồng chí Khamtay Siphandone và các nhà lãnh đạo của hai nước đã đặt nền móng vững chắc, hết mình vun đắp cho tình đoàn kết đặc biệt Việt Nam-Lào trở thành mối quan hệ mẫu mực, thủy chung, trong sáng hiếm có trên thế giới, được đúc kết trong hai câu thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việt-Lào hai nước chúng ta /Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”. Việt Nam luôn coi đồng chí Khamtay Siphandone là người bạn lớn của nhân dân Việt Nam. Trong chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Chủ tịch Ban chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Thủ tướng chính phủ Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào Khamtay Siphandone năm 1993, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã trao tặng Huân chương Sao vàng cho đồng chí Khamtay Siphandone. Đây là phần thưởng cao quý nhất của Nhà nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam nhằm ghi nhận những công lao to lớn của đồng chí đã góp phần tăng cường, củng cố mối quan hệ đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa Việt Nam-Lào. Chúng ta vô cùng đau buồn, thương tiếc trước sự ra đi của đồng chí Khamtay Siphandone, nhà lãnh đạo xuất sắc, người chiến sĩ cách mạng kiên trung, người con ưu tú của nhân dân Lào, người bạn lớn, người đồng chí, anh em vô cùng thân thiết của Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân Việt Nam. Để tỏ lòng thương tiếc đồng chí Khamtay Siphandone và xuất phát từ quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam quyết định để tang đồng chí Khamtay Siphandone theo nghi thức Quốc tang trong 02 ngày, từ 04/4 đến 05/4/2025.
Tùng Chi
